بورسیت یا بورسا (BURSAE) به معنای التهاب بورس ها می باشند. هنگام حرکت مفاصل دیگر عضو های درگیر مثل تاندون ها، لیگامان ها، عضلات و پوست نیز بر روی استخوان حرکت می کنند. بورس ها کیسه هایی حاوی مایع هستند که از آسیب رسیدن به استخوان در طی انجام این حرکات جلوگیری می کند. بورس ها جهت تسهیل حرکت و لغزش سطوح بر یکدیگر عمل می کنند. در اطراف تمامی مفاصل بدن بورس ها وجود دارند. در بدن انسان در حدود ۱۴۰ بورس وجود دارد. این بالشتک ها در اطراف مفاصل قرار می گیرند. بورس ها دارای یک غشا به نام سینویال هستند که مایع داخل بورس را می سازد. امکان ایجاد مشکل بورسیت در نواحی مختلف بدن نیز وجود دارد بورسیت شانه ، بورسیت آرنج، بورسیت لگن، بورسیت زانو و… از جمله مشکلات شایع مفاصل هستند.
بورسیت چیست؟
بورسیت به معنای تحریک و التهاب بورس می باشد. زمانی که فرد دچار بورسیت می شود به دلیل التهاب خونرسانی در ناحیه مفصل بیشتر شده و در نتیجه آن مفصل دچار تورم و درد خواهد شد. در تمامی نواحی بدن که مفصل وجود دارد احتمال ایجاد التهاب بورس نیز وجود دارد. مشکلات مفصلی مثل بورسیت زانو، بورسیت آرنج، بورسیت پاشنه پا، بورسیت لگن و … شایع هستند و البته قابل درمان نیز می باشند.
انواع بورسیت
در هر نقطه ای از بدن که مفاصل وجود دارند امکان ایجاد التهاب بورس و بورسیت نیز وجود دارند. شایع ترین انواع بورسیت عبارتند از:
- بورسیت زانو
- بورسیت شانه
- بورسیت آرنج
- بورسیت مچ پا
- بورسیت لگن
- بورسیت ران
بورسیت زانو نیز در آناتومی زانو به دو دسته بورسیت کشکک زانو و بورسیت پس آنسرین تقسیم می شود که پس آنسرین نوعی بورس پروانه ای بین سه تاندون اصلی داخل زانو می باشد.
علت بورسیت
یکی از مهم ترین علل بورسیت ایجاد فشار و انجام حرکات تکراری بر روی مفاصل است. قرار گرفتن وضعیت بدن در حالت هایی که بر روی مفاصل فشار وارد می کند مثل تکیه دادن بر روی آرنج، زانو زدن بر روی سطوح سخت و … باعث ایجاد بورسیت می شود. دلایل دیگری نیز برای ایجاد مشکل بورسیت وجود دارد که عبارتند از:
- افزایش سن
- انجام فعالیت های تکراری با ایجاد فشار طولانی مثل باغبانی، نقاشی و…
- بیماری های زمینه ای مثل نقرس، دیابت، آرتروز، روماتیسم
- اضافه وزن و چاقی
نشانه ها و علائم بورسیت
از مهم ترین علائم بورسیت بروز تورم و درد در ناحیه مفصلی می باشد. در صورتی که فرد دچار بورسیت عفونی شده باشد علاوه بر درد و تورم نشانه های تب و بی حالی نیز در بیمار مشخص خواهد شد. در صورت مشاهده نشانه ها و علائم بورسیت باید فورا به پزشک مراجعه کنید. علائم بورسیت عبارتند از:
- احساس درد
- علائم آسیب مفصل زانو و تورم مفصلی
- قرمز شدن ناحیه درگیر
- خشکی مفصل
- راه رفتن دشوار در بورسیت لگن و بورسیت اطراف پاشنه پا(رتروکالکانئال)
- تب و بی حالی
پیشگیری از بورسیت
برای جلوگیری از ابتلا به بورسیت و التهاب بورس نکات زیر را باید رعایت کنید:
- در صورت احساس درد در حین انجام فعالیت های ورزشی و یا روزمره بهتر است فعالیت را متوقف کنید
- استفاده از ابزارهای کمکی جهت کاهش فشار به مفاصل مثل کوسن و بالشتک و … برای کاهش درد در مفاصل لگن
- پرهیز از انجام حرکات تکراری با فشار در مدت زمان طولانی
- انجام ورزش های کششی و قدرتی منظم
- تناسب اندام و کاهش وزن
درمان بورسیت
در صورتی که برای جلوگیری از بورسیت دیر اقدام کنید بیماری اوج پیدا کرده و همراه با دردهای شدید خواهد بود. برای درمان بورسیت بدون جراحی راهکارهای زیر توصیه می شود:
- استراحت و محافظت از ناحیه مبتلا به بورسیت
- استفاده از کمپرس سرد جهت کاهش درد و تورم
- بالا نگه داشتن مفصل درگیر با بورسیت
- استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID)
- استفاده از بریس
- تزریق کورتیکوستروئید
- انحام ورزش های کششی و قدرتی
- و…
در صورت تشدید بیماری برای درمان های پزشکی نیز روش های فیزیوتراپی، تخلیه مایع، جراحی جهت بیرون آوردن بورس و … انجام می شود.
