کاربرد نوار عصب و عضله میدانید؟ شاید نام آن را بسیار شنیده باشید اما ندانید که دقیقاً چه اتفاقی در آن می افتد و چرا تجویز می شود. نوار عصب و عضله می تواند مشکلات مرتبط با سیستم عضلانی، سیستم عصبی و یا هر دو سیستم را شناسایی کند. تست سرعت هدایت عصبی و الکترومیوگرافی یا نوار عضله، راه های مناسبی برای اندازه گیری و سنجش میزان فعالیت الکتریکی عضلات و اعصاب می باشند. فعالیت عضلات انسان به دلیل ارسال سیگنال های الکتریکی از سوی اعصاب امکان پذیر است. میزان فعالیت و واکنش عضلات به سیگنال های الکتریکی با انجام تست، قابل اندازه گیری می باشد. در این مطلب می خواهیم با بهره گیری از دانسته ها و تجربیات دکتر حبیب رشادی بهترین متخصص ارتوپدی در پونک تهران شما در این مورد راهنمایی کنیم.
نوار عصب و عضله چیست؟
نوار عصب و عضله یا EMG سیگنال های الکتریکی تولید شده به وسیله عضلات را در زمان انقباض و استراحت ثبت می کند. اما تست سرعت هدایت عصبی، سرعت و نحوه هدایت سیگنال های الکتریکی در اعصاب را اندازه گیری می کند. تست عصب و عضله برای تشخیص مشکلات موجود در سیستم عصبی، سیستم عضلانی و یا هر دو کاربرد دارد.
علائم بیماری های اسکلتی که نیاز به نوار عصب و عضله دارند
وجود درد در نواحی مختلف بدن
وجود احساس ضعف و خستگی همیشگی
احساس گزگز و سوزن سوزن شدن در قسمت های مختلف بدن
بی حسی در برخی از اندام ها
کمر درد با علائم منتشر شونده
وجود فشار دیسک و یا آرتروز در کمر
گردن درد با علائم منتشر شونده
وجود فشار دیسک و یا آرتروز در گردن
جهت مطالعه بیشتر درباره فیزیوتراپی زانو کلیک کنید.
کاربرد نوار عصب و عضله
بررسی عملکرد صحیح یا ناصحیح اعصاب و عضلات
معین کردن محل آسیب
مشخص کردن نوع اختلال ایجاد شده
تعیین زمان وارد شدن آسیب
تشخیص ضعف و یا نارسایی در سیستم اسکلتی عضلانی
شناسایی بیماری های رادیکولوپاتی
تشخیص بیماریهای عضلانی
تشخیص درگیری اعصاب به دلیل ابتلا به بیماری دیابت
درگیر شدن عصب در مچ دست مثل خواب رفتگی انگشتان
درگیر شدن اعصاب در کل بدن و یا آسیب دیدگی اعصاب مانند گیرکردن عصب در ناحیه کمر، دیسک کمر و دیسک گردن
تشخیص مشکل عملکرد عصب سیاتیک و بروز کمر درد
شناسایی علت گردن درد که همراه با علائم منتشر شونده به دست ها می باشد.
تشخیص دلایل ایجاد ضعف عضلات دست و پا
نکات مهم قبل از انجام نوار عصب و عضله
قبل از انجام تست نوار عصب و عضله باید سابقه پزشکی بیمار به اطلاع پزشک برسد. اگر فرد از داروهای خاص و یا از داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین و یا از داروهای ضد انعقاد مصرف می کند، باید حتما به پزشک اطلاع دهد.
همچنین اگر فرد مبتلا به بیماری های خاص مانند هموفیلی می باشد، باید قبل از انجام تست نوار عصب و عضله، این موضوع را با پزشک در میان بگذارد. وجود باطری در قلب از موارد مهمی است که پزشک باید قبل از گرفتن تست از آن مطلع باشد. آگاهی پزشک از وجود هر گونه خونریزی غیر طبیعی در قسمت های مختلف بدن هم الزامی می باشد.
انجام تست نوار عصب و عضله در خانم های باردار، مادران شیرده، نوزادان و افراد دارای فلز در قسمتی از بدن، مشکلی ایجاد نمی کند. این تست برای تمام افراد در هر سنی انجام می شود.
مراقبت های قبل از انجام نوار عصب و عضله
ناحیه مورد نظر جهت انجام تست نوار عصب و عضله باید تمیز باشد.
لباس فرد باید گشاد و آزاد باشد تا بتوان در زمان گرفتن تست، لباس را از روی محل مورد نظر برداشت.
در زمان انجام تست هیچ گونه جواهر آلاتی نباید بر روی بدن بیمار باشد تا مزاحمتی برای قرار دادن الکترودها ایجاد نکنند.
قبل از انجام تست نباید از کرم ها و یا لوسیون ها بر روی محل مورد نظر استفاده کرد. استفاده از کرم بر روی موضع موجب دشوار شدن اتصال الکترودها به بدن می شود.
داروهای مصرفی روزانه خود را به همراه داشته باشید و به اطلاع پزشک خود برسانید.
اگر دست ها و پاهای سردی دارید، قبل از انجام تست دستان و پاهای خود را در داخل آب گرم قرار دهید. سرد بودن دست ها و پاها موجب تغییر در نتیجه تست می گردد.
چگونگی انجام تست عصب و عضله
مرحله اول – بررسی هدایت عصبی
در مرحله بررسی هدایت عصبی از تست نوار عصب و عضله، متخصص با انتقال جریان الکتریکی ضعیف به اعصاب، تست را شروع می کند. پزشک در مرحله بررسی عضله، سوزن در بخش های مختلف عضلات بیمار فرو می کند. در این مرحله از انجام تست، هیچ نوع دارویی در داخل بدن تزریق نمی شود.
الکترومیوگرافی برای بررسی مشکلاتی مثل فشار آمدن بر روی عصب بخصوص در آرنج، بازو یا مچ دست کاربرد دارد. برای انجام این تست پزشک یک الکترود سوزنی در داخل عضله وارد کرده و فعالیت الکتریکی عضله را ثبت می کند. نوع موج تشکیل شده، بر روی صفحه مانیتور کامپیوتر نشان داده می شود. پزشک بعد از گذاشتن الکترود از بیمار می‌خواهد تا ابتدا عضله خود را به مقدار خیلی کم و سپس با شدت بیشتری منقبض کند، با انجام این اقدامات، امواج متفاوتی حاصل می شود.
مرحله دوم – تست عضله
در هنگام فرو کردن سوزن داخل عضله، ممکن است مقدار کمی درد در پوست حس شود که کاملا طبیعی و موقتی است. این درد بعد از خروج سوزن‌ها، از داخل پوست کاهش یافته ولی جای سوزن ها تا مدتی سوزش دارد.
برای انجام تست نوار عصب و عضله سوزن های بسیار باریک و ظریفی داخل عضله وارد می شود. از طریق سوزن‌های داخل عضله، امواج الکتریکی به دستگاه ارسال می‌شود. دستگاه این امواج الکتریکی را جمع کرده، تقویت و ثبت می‌کند.
چسب‌های مخصوصی بر روی قسمت هایی از بدن و عضله مورد نظر قرار می گیرد. این قسمت ها مسیرهای مشخص شده برای مطالعه را نشان می‌دهد. یک تکه فلزی در زیر این چسب ها قرار داده شده که به وسیله سیمی به دستگاه نوار عصب و عضله وصل می شود. دستگاه اطلاعات الکتریکی الکترودها، از سطح پوست را ضبط و ثبت می‌کند.
دستگاه نوار عصب و عضله به وسیله یکی از این الکترودها، یک جریان الکتریکی بسیار ضعیف را داخل پوست کرده، جریان الکتریکی از طریق پوست به عصب داخل شده و در طول عصب حرکت می کند. جریان الکتریکی هنگامی که به الکترود بعدی برسد، الکترود جریان الکتریکی را دریافت و ثبت می‌کند. دستگاه مدت زمان طی کردن امواج الکتریکی از یک نقطه تا نقطه بعدی را بررسی می‌کند. با انجام این تست مشخص می شود که سرعت هدایت امواج الکتریکی در داخل عصب چگونه است.
کلام پایانی
تست نوار عصب و عضله یک راه تشخیص و بررسی سلامتی عضلات و سیستم عصبی کنترل کننده عضلات یا نورون های حرکتی می باشد. مدت زمان انجام این تست حدود ۳۰ الی ۶۰ دقیقه طول می کشد. درد آن بسیار کم و در حد یک شوک ضعیف است. در این مطلب نکات مهم مربوط به این تست را بیان کرریم.
