اصلاح زانوی پرانتزی و ضربدری

پای ضربدری، وضعیتی است که در آن زانوها با هم تماس دارند اما مچ پا از یکدیگر فاصله دارند. اغلب در کودکان خردسال ظاهر می شود و می تواند برای والدینی که ممکن است اطلاعات کمی در مورد این بیماری داشته باشند نگران کننده باشد. اصلاح زانوی پرانتزی و ضربدری یکی از موارد مهمی است که بهتر است از سنین کمتر پیگیری و برای درمان اقدام شود. در ادامه این مطلب در سایت کلینیک ارتوپدی سپنتا بیشتر به اصلا زانوی پرانتزی و ضربدری می پردازیم. با ما همراه باشید.

زانوی ضربدری

در وضعیت ژنو والگوم یا پای ضربدری هنگامی که فرد زانوهایش را روی هم می‌گذارد و یا می‌ایستد، فاصله بین قوزک ‌های پا حدود ۸ سانتی‌متر یا بیشتر می شود و به نظر می رسد که زانوها به سمت یکدیگر فشار می آورند.
این بیماری بیشتر در کودکان دیده می شود و معمولاً کودکان ۳ تا ۶ ساله را مبتلا می کند. در اکثر کودکان خردسال، این وضعیت به طور طبیعی تا سن ۷ سالگی اصلاح می شود. در موارد نادر، ژنو والگوم ممکن است تا نوجوانی ادامه یابد. در موارد دیگر، نوجوانان یا بزرگسالان ممکن است در نتیجه یک بیماری یا شرایط زمینه ای به آن مبتلا شوند.
در مواردی که زانوی پرانتزی به خودی خود برطرف نمی‌شود یا ژنو والگوم در مراحل بعدی زندگی ایجاد می‌شود، ممکن است فرد نیاز به درمان جدی داشته باشد. در بیشتر مواقع نمی توان از ژنو والگوم پیشگیری کرد. با این حال، گزینه های درمانی مختلفی در دسترس است که ممکن است به کاهش برخی از علائم برای اصلاح زانوی پرانتزی و ضربدری کمک کند.

درمان زانوی پرانتزی و ضربدری

اصلاح زانوی پرانتزی و ضربدری تا حد زیادی به علت و شدت بیماری بستگی دارد. گزینه های درمانی معمول ممکن است شامل برخی از موارد زیر باشد:

داروها و مکمل ها

اگر یک بیماری زمینه ای باعث ایجاد زانوی پرانتزی و ضربدری شود، پزشک باید ابتدا بیماری را درمان کند تا همراستایی پاها را اصلاح کند. ممکن است از داروها و مکمل ها به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی استفاده شود.

تمرین منظم

چندین مطالعه نشان می دهد که ورزش ممکن است به تقویت عضلات پاها کمک کند و می تواند وضعیت و تعادل را در افراد مبتلا به زانوی پرانتزی و ضربدری بهبود بخشد. تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که ممکن است این روش برای بزرگسالان جوان مبتلا به زانوی ضربدری اعمال شود، اما تحقیقات کافی برای نشان دادن اینکه ورزش این وضعیت را در کودکان اصلاح می‌کند، وجود ندارد.
یک فرد همیشه باید قبل از شروع هر برنامه ورزشی با پزشک مشورت کند. یک پزشک یا فیزیوتراپیست می‌تواند بگوید که آیا تمرینات ممکن است مفید باشند و بر اساس راه رفتن فرد و علائم خاص چه نوع ورزش ‌هایی باید انجام شود.

نمونه هایی از تمرینات مقاومتی و قدرتی که فرد می تواند برای اصلاح زانوی پرانتزی و ضربدری انجام دهد عبارتند از:

لانگز جانبی

بایستید و پاها را به اندازه عرض لگن باز کنید و بازوها را جلوی سینه قرار دهید.
به سمت چپ گام بردارید.
در حالی که پا با زمین برخورد می کند، زانو را خم کنید و لگن را به سمت عقب فشار دهید.
بایستید و به حالت خنثی برگردید.
۱۰ تا ۱۲ بار این حرکت را تکرار کنید و سپس پاها را عوض کنید.

کاهش وزن

اگر فردی دارای وزن بیش از حد بدن باشد، می تواند به بروز بیماری زانوی پرانتزی و ضربدری کمک کند. وزن و فشار اضافی بر روی پاها و زانوها وارد می شود که می تواند باعث بدتر شدن زانو شود.
پزشک احتمالاً توصیه می کند که فردی که اضافه وزن دارد با ترکیبی از رژیم غذایی و ورزش وزن خود را کم کند.

آرتز

ارتزها کفی های طبی هستند که در کفش قرار می گیرند تا به تصحیح راه رفتن یا نحوه برخورد پای فرد با زمین هنگام راه رفتن یا دویدن کمک کنند. ممکن است مخصوصاً برای افرادی که مبتلا به زانوی پرانتزی و ضربدری هستند که یک پایشان بلندتر از پای دیگر است مفید باشد.
پزشکان ممکن است علاوه بر ارتز، بریس یا آتل را برای برخی از کودکان توصیه کنند. بریس ها برای کمک به رشد استخوان ها در موقعیت صحیح طراحی شده اند.

عمل جراحی

جراحی معمولاً اولین انتخاب درمانی برای اصلاح زانوی پرانتزی و ضربدری نیست. جراحی معمولاً برای مشکلات شدید و مواردی که ورزش، کشش و کاهش وزن درد را تسکین نمی‌دهد، اختصاص دارد.
برای کودکان، پزشکان از روشی به نام جراحی رشد هدایت شده استفاده می کنند. یک جراح یک قطعه فلز کوچک را وارد زانو می کند. این صفحه فلزی به اصلاح آناتومی زانو و رشد استخوان در جهت صحیح کمک می کند. هنگامی که استخوان به درستی تراز شد، برای برداشتن صفحه فلزی جراحی انجام می شود.
بزرگسالان و نوجوانان نیز ممکن است استئوتومی داشته باشند. مشابه جراحی رشد هدایت شده، استئوتومی شامل جراحی است که یک صفحه فلزی کوچک را در زانو قرار می دهد. این صفحه به عنوان یک بریس دائمی برای نگه داشتن زانو در راستای درست استفاده می شود. در موارد نادر، پزشک ممکن است تعویض مفصل زانو را توصیه کند. در این حالت، یک زانوی مصنوعی که به درستی تراز شده باشد، ژنو والگوم را برطرف می کند.

زانوی پرانتزی چیست؟

زانوی پرانتزی وضعیتی است که در آن پاهای یک فرد خمیده به نظر می رسد، به این معنی که زانوهای او حتی زمانی که مچ پاهایش در کنار هم قرار دارند کاملاً از هم باز می مانند. زانوی پرانتزی به عنوان ژنو واروم مادرزادی نیز شناخته می شود. زانوی پرانتزی گاهی اوقات می تواند نشانه یک بیماری زمینه ای مانند بیماری بلونت یا راشیتیسم باشد و ممکن است منجر به آرتروز و آرتریت در زانوها و لگن شود. گزینه های درمانی شامل بریس، گچ گیری یا جراحی برای اصلاح این ناهنجاری های استخوانی است.
این وضعیت در نوزادان به دلیل موقعیت بسته آنها در رحم نسبتاً رایج است. به طور معمول، هیچ درمانی برای نوزادان لازم نیست. پاهای کودک زمانی که شروع به راه رفتن می کند، معمولا بین ۱۲ تا ۱۸ ماهگی شروع به صاف شدن می کند. در بیشتر موارد، عوارض جانبی ماندگاری وجود ندارد. در صورتی که کودک شما بیش از ۲ سال دارای این مشکل است، باید با بهترین متخصص ارتوپدی تماس بگیرید.

درمان زانوی پرانتزی

اغلب پزشک می تواند زانوی پرانتزی را با معاینه فیزیکی تشخیص دهد. در مواقع دیگر، ممکن است نیاز به گرفتن تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا آزمایش خون، برای بررسی شرایط زمینه ‌ای که ممکن است علت زانوی پرانتزی باشد، داشته باشند.
در طول معاینه، پزشک اغلب به دنبال تراز “طبیعی” پاها می شود. هم ترازی طبیعی در یک محدوده قرار می گیرد، به این معنی که پاهای کودک باید خارج از محدوده باشد تا تشخیص زانوی پرانتزی به طور قطعی داده شود.
هنگامی که پزشک تشخیص داد، نحوه درمان و اصلاح زانوی پرانتزی و ضربدری بسته به علت زمینه ای متفاوت خواهد بود.
برای زانوی پرانتزی طبیعی، پزشک احتمالاً فوراً درمان را توصیه نمی کند. در عوض هر ۶ ماه یکبار وضعیت پاها را به منظور مشاهده علائم بهبودی، بررسی می کنند.
هنگامی که راشیتیسم یا بیماری بلونت علت باشد، وضعیت به جای بهبودی بدتر می شود. پزشک احتمالاً درمان های زیر را توصیه می کند:

• بریس
• دارو برای راشیتیسم
• اصلاح زانوی پرانتزی و ضربدری با جراحی

جراحی زانوی پرانتزی و ضربدری

اصلاح زانوی پرانتزی و ضربدری به روش جراحی به یکی از دو نوع تقسیم می شود که عبارتند از:

Guided growth رشد هدایت شده

رایج ترین روش اصلاح زانوی پرانتزی و ضربدری این روش می باشد. این درمان عبارت است از استفاده از یک صفحه فلزی برای کند کردن رشد سمت سالم ساق پا تا به طرف دیگر اجازه دهد به عقب برسد.

Tibial osteotomy استئوتومی تیبیا

این جراحی شامل بریدن استخوان ساق پا در زیر زانو و سپس تغییر شکل آن به منظور رشد در راستای صحیح است.

برای تعیین وقت معاینه و مشاوره حضوری با بهترین متخصص ارتوپدی در پونک تهران دکتر حبیب رشادی می توانید با شماره تلفن ۰۲۱۴۶۰۱۵۱۸۵ تماس حاصل فرمایید. در صورت تمایل به مشاوره آنلاین و ارتباط مستقیم با متخصص ارتوپدی نیز می توانید از سامانه ماوراطب اقدام کنید.