استئونکروز مفصل زانو چیست و چگونه درمان می‌شود؟ استئونکروز زانو زمانی رخ می‌دهد که خون به بخشی از استخوان های مفصل زانو نمی‌رسد. استئونکروز زانو یک بیماری جدی است که در نهایت می‌تواند باعث بروز آرتریت شود. در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی درباره استئونکروز بیان کنیم، پس برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
درباره استئونکروز زانو
استخوان از سلول های زنده ای تشکیل شده است که نیاز به حمایت توسط جریان خون دارد. مرگ سلول های استخوانی که با قطع جریان خون به استخوان به هر دلیلی ایجاد می‌شود را استئونکروز می‌نامند. استئونکروز زانو یا آواسکولار زانو یک بیماری جدی می‌باشد که می‌تواند موجب بروز آرتریت شدید شود. استئونکروز باعث درد استخوان و محدودیت حرکات مفاصل می‌شود. در این بیماری کاهش تراکم و مرگ توده استخوانی در استخوان های اطراف مفصل زانو رخ می‌دهد.
علائم استئونکروز زانو
علائم پوسیدگی استخوان در مفصل زانو شامل موارد زیر است:
- زانو درد ناگهانی و شدید
- کاهش حرکات زانو
- افزایش درد در شب
- تورم قسمت جلویی و یا داخلی زانو
- حساسیت جزئی نسبت به لمس ناحیه دیگر
- افزایش درد با فعالیت
علل استئونکروز زانو
بیماری استئونکروز زمانی رخ می‌دهد که به استخوان جریان خون کافی نرسیده با این جریان خون کم شود. استئونکروز زانو ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:
بیماری های خاص
بیماری هایی مانند کم خونی داسی شکل و بیماری گوچر می‌توانند جریان خون را در استخوان کاهش دهند. علاوه بر این، افرادی که به علت ابتلا به آسم و یا دارا بودن آرتریت روماتوئید، داروهای کورتونی مصرف می‌کنند خونرسانی به مفصل زانوی آن ها کاهش یافته و می‌تواند موجب استئونکروز زانو شود.
ترومای مفصلی یا استخوانی
یک آسیب مانند در رفتگی مفصل می‌تواند به عروق خونی مجاور آسیب برساند. درمان سرطان هایی که با پرتو درمانی همراه هستند نیز می‌تواند استخوان را ضعیف کرده و به رگ های خونی آسیب برساند.
رسوب چربی در رگ های خونی
چربی می‌تواند عروق خونی کوچک را مسدود کند که این امر عارضه جریان خون را در استخوان ها کاهش داده و موجب استئونکروز زانو می‌شود.
استئونکروز زانو چگونه تشخیص داده می‌شود؟
در تشخیص بالینی احتمال دارد این بیماری با بسیاری از بیماری های مفصلی اشتباه گرفته شود. به دلیل حساس بودن این موضوع حتما برای معاینه و درمان به بهترین متخصص ارتوپدی در تهران مراجعه کنید. پزشک برای تشخیص دقیق از روش هایی که در ادامه به آن ها اشاره می‌کنیم استفاده می‌کند:
- سینتی گرافی استخوان
- توموگرافی کامپیوتری
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
استئونکروز زانو چند مرحله دارد؟
به طور کلی برای این بیماری چهار مرحله در نظر گرفته شده است که در ادامه آن را بیان می‌کنیم:
مرحله یک : در این مرحله علائم بیماری بروز کرده و بیمار درد شدیدی در مفصل تجربه خواهد کرد. این مرحله می‌تواند بین ۶ تا ۸ هفته ادامه داشته باشد. در این مرحله پزشکان ارتوپدی از روش های کم تهاجمی برای کنترل بیماری استفاده می‌کنند.
مرحله دو: معمولا چند ماهی طول می‌کشد تا بیماری وارد این مرحله شود. در این مرحله علائمی از صاف شدن لبه های استخوان فمور در تست تصویربرداری دیده می‌شود. پزشک در مرحله دو برای سنجش میزان درگیری سی تی اسکن تجویز می‌کند.
مرحله سه : در مرحله سوم از این بیماری غضروف مفصل شروع به از بین رفتن کرده و استخوان شل می‌شود که معمولا جراحی از سوی پزشک تجویز می‌شود.
مرحله چهار: در این مرحله استخوان از بین رفته و با تخریب غضروف آرتیکولار، احتمال ساییده شدن مفصل افزایش می‌یابد. در نهایت شاهد استئوآرتریت خواهیم بود که بهترین راه درمان جراحی تعویض مفصل زانو می‌باشد.
درمان استئونکروز زانو با روش های غیر جراحی
در مراحل ابتدایی بیماری پزشک از روش های دارویی و غیر جراحی برای درمان بیمار استفاده می‌کند که شامل موارد زیر است:
- استفاده از زانوبندهای طبی برای ثابت نگه داشتن مفصل زانو
- تکنیک های فیزیوتراپی برای تقویت عضلات زانو
- کاهش وزن
- استفاده از وسایل کمکی مانند عصا برای کاهش فشار روی زانو
- پیشگیری از فعالیت هایی که به زانو فشار وارد می‌کنند.
درمان استئونکروز زانو با روش های جراحی
در صورتی که بخش بیشتری از زانو درگیر شده باشد و روش هایی که در بالا بیان کردیم به درمان استئونکروز کمکی نکنند، درمان جراحی در نظر گرفته خواهد شد. با توجه به پیشرفت بیماری و علائم آن روش های جراحی که به کار برده می‌شود برای هر فرد متفاوت است. جراحی هایی که برای درمان استئونکروز به کار برده می‌شوند، عبارتند از:
دبریدمان آرتروسکوپی
در این روش پزشک به روش آرتروسکوپی قطعات سست استخوان یا غضروف آسیب دیده را از داخل مفصل خارج می‌کند. در آرتروسکوپی، برش های کوچکی در قسمت زانو داده می‌شود . پزشک لوله ی آرتروسکوپ را از طریق این برش ها به سمت مفصل زانو هدایت می‌کند. در انتهای این لوله دوربینی وجود دارد که تصاویر دقیقی از مفصل را روی مانیتور نمایش داده و پزش با ابزار پزشکی، قطعات آسیب دیده را خارج خواهد کرد.
گرافت استخوان زانو
در این روش گرافت استخوان انجام می‌شود. در گرافت استخوان زانو بافت های سالم استخوانی از ناحیه ای از بدن به قسمت آسیب دیده پیوند زده می‌شود. این بافت ممکن است از برد فردی گرفته شده باشد یا از بدن خود بیمار برداشته شود.
استئوتومی
در روش استئوتومی قسمتی از استخوان تیبیا یا فمور برای کاهش فشار وارده به بخش آسیب دیده برداشته می‌شود. این کار علاوه بر کاهش زانو درد باعث بهبود عملکرد بیمار نیز می‌شود.
جراحی تعویض مفصل زانو
در صورتی که پیشرفت بیماری به اندازه ای زیاد باشد که استخوان از بین رفته باشد، پزشک جراحی تعویض مفصل زانو را توصیه می‌کند. در این روش استخوان و غضروف های آسیب دیده زانو با یک پروتز مصنوعی جایگزین می‌شوند.
